در بین عوامل محیطی می‌توان از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری را نام برد که اغلب به دنبال پوسیدگی رخ می‌دهد. فاکتور محیطی دیگر که نقش آن همچنان مورد بحث است، فشار ناشی از رویش دندان‌های عقل است. برخی بر این باورند که رویش دندان‌های عقل می‌تواند به دلیل فشار بر دندان‌های جلوتر باعث حرکت آنها و در نتیجه بی‌نظمی دندان‌ها شود و توصیه می‌کنند دندان‌های عقل هم در افراد عادی و هم در بیماران پس از اتمام درمان ارتودونسی ثابت خارج شوند. با این وجود شواهد علمی در بسیاری از موارد خلاف این موضوع را نشان می‌دهد. در صورتی که فشار دندان‌های عقل بتواند دندان‌های جلوتر را جابه‌جا کند این پدیده تنها در موارد معدودی رخ خواهد داد که دندان‌های عقل، افقی یا با زاویه‌ای خاص رویش یابند.
علت عمده‌ای که اکنون برای بی نظمی دیر هنگام دندان‌ها بویژه در اواخر دهه دوم و اوایل دهه سوم زندگی مطرح است، رشد تاخیری فک پایین نسبت به فک بالاست که با فشردن دندان‌های فک پایین به دندان‌های فک بالا و نسج نرم، باعث بروز یا تشدید بی‌نظمی دندان‌ها می‌شود. این مشکل هم در افراد عادی و هم در بیماران ارتودونسی به دنبال درمان رخ می‌دهد. راه‌حلی که بویژه پس از درمان ارتودونسی برای این مشکل پیشنهاد می‌شود، کاربرد نگهدارنده‌ها (Retainers) است. این وسایل ۲ نوع ثابت و متحرک هستند.
نگهدارنده متحرک که به نام پلاک متحرک هم معروف است، توسط بیمار در طول شبانه روز برداشته و گذاشته می‌شود و به طور معمولی یک‌سال پس از اتمام درمان ارتودونسی ثابت یعنی پس از برداشتن براکت‌ها، ابتدا به صورت تمام وقت و سپس به شکل نیمه وقت به کار می‌رود.
نگهدارنده ثابت معمولا قطعه‌ای از سیم استیل است که توسط متخصص ارتودونسی در پایان درمان به طور ثابت در پشت دندان‌های جلویی فک پایین چسبانده می‌شود و برای مدتی طولانی تا چندین سال در همان محل باقی می‌ماند.
کاربرد نگهدارنده‌های ثابت یا متحرک به شکل طولانی مدت، این اطمینان را ایجاد می‌کند که بی‌نظمی دندان‌ها پس از اتمام درمان ارتودونسی، مجددا ایجاد نشود.
منبع: جام جم
